تأثیر اسنادهای علّی بر تصور قالبی در شرایط ترجیح درون گروهی: آیا تصور قالبی تغییر می کند؟

طی یک آزمایش، تأثیر اسناد رفتار ضد تصور قالبی به علل پایدار درونی، بر تغییر تصور قالبی (در شرایط ترجیح درون گروهی) آزموده شد. مطالعه مقدماتی نشان داد که دانشجویان دانشگاه های دولتی نگرشی منفی نسبت به میزان بهره هوشی دانشجویان دانشگاه آزاد در مقایسه با دانشجویان دولتی دارند. از همین تصور قالبی به عنوان وسیله ای جهت تعیین شرایط ترجیح درون گروهی استفاده شد. در آزمایش اصلی، 80 نفر از دانشجویان دانشگاه محقق اردبیلی (30 پسر،50 دختر) به طور تصادفی به 8 گروه آزمایشی تقسیم شدند. در موقعیت های آزمایشی، رفتار ضد تصور قالبی فرد هدف به علل پایدار درونی، ناپایدار درونی و یا علل بیرونی نسبت داده شد. آزمودنی های کنترل با هیچ تبیینی برای رفتار فرد هدف مواجه نشدند. مقیاس های آشکار محقق ساخته و همچنین آزمون تداعی ناآشکار (iat؛ گرین والد، مک گی و شوارتز، 1998) نیز با تغییراتی به کار رفت. هماهنگ با نظریه ناهماهنگی شناختی، نتایج نشان داد، زمانی که رفتار ضد تصور قالبی به علل درونی پایدار نسبت داده شد، تصور قالبی آشکار بیشتر دستخوش تغییر گردید، اما سطح ناآشکار تصور قالبی از دست کاری های اسناد علّی تأثیر نپذیرفت. همچنین به غیر از موقعیت آزمایشی اسناد علّی درونی پایدار، در سایر موقعیت های آزمایشی همبستگی بالا بین دو سطح تصور قالبی (آشکار و ناآشکار) وجود داشت. نتایج حاکی از تغییرپذیری تصور قالبی آشکار و مقاومت تصور قالبی ناآشکار، در برابر اسناد رفتار ضد تصور قالبی به علل پایدار درونی، در شرایط ترجیح درون گروهی بود.